आमच्याबद्दल

तारोडी, भाईंदर पश्चिमेला डोंगरात श्री धारावी देवीचे ऐतिहासिक मंदिर आहे. धारावी बेटात निसर्गरम्य परिसरात डोंगराच्या कुशीत वसलेले धारावी मातेचे मंदिर भक्तांना नेहमीच साद घालते. सदर मंदिराच्या स्थापनेविषयी नेमकी माहिती नसली तरी हे मंदिर पेशवेकाळाच्याही आधी बांधलेले आहे. चिमाजी अप्पांनी आपल्या दैदीप्यमान कामगिरीच्या जोरावर वसईला पोर्तुगिजांच्या जोखडातून मुक्त करण्यासाठी वसई किल्ल्यावर आक्रमण करण्यापूर्वी श्री धारावी मातेचे दर्शन घेतले होते. इंग्रजांच्या राजवटीत दि. १० सप्टेंबर १८६७ रोजी, मुंबई इलाख्याचे तत्कालीन गव्हर्नर श्री. रॉबर्ट आर्ट साहेब यांनी सनद लिहून दिलेली आहे, त्यात मातेच्या मंदिराच्या दिवाबत्तीसाठी प्रतिवर्षी रु. १५/- मंजूर केले होते. दिवाबत्तीची रक्कम त्याकाळी कस्टम अधिकार्यांकडे देण्यात येत होती.
स्वयंभू, मनोकामना पूर्ण करणारी, जागृत देवस्थान म्हणून ओळखली जाणारी धारावी माता तामण आगरी कोळी समाजाची श्रद्धास्थान आहे. पंचक्रोशीतल्या आगरी कोळ्यांची ही माता आज सर्व जातीधर्माची आई झालेली आहे. आगरी, कोळी, ख्रिस्ती, जैन, मारवाडी तसेच इतर सर्व धर्माचे लोक आईच्या दर्शनाला नियमित येतात. येथील ख्रिस्ती धर्माच्या घरातला कोणतेही शुभकार्य मातेच्या आशीर्वाद घेतल्याशिवाय होत नाही. खरेतर महाशिवरात्रीला श्री महादेवाची पूजा केली जाते, परंतु श्री धारावी मातेला साक्षात देवी पार्वती, उमा, गिरीजा व गौरी यांचे रूप मानले जाते. म्हणून या ऐतिहासिक मंदिरात दरवर्षी महाशिवरात्री उत्सव धुमधडाक्यात साजरा केला जातो.
महाशिवरात्रीच्या उत्सवात वीस हजारपेक्षा जास्त भाविक देवीच्या दर्शनासाठी येतात. चैत्र नवरात्रोत्सव व अश्विन नवरात्रोत्सवाचे नऊ दिवस मंदिर ट्रस्टतर्फे आयोजन केले जाते. महाशिवरात्री, नवरात्र, उत्सव तसेच नवस घेऊन येणाऱ्या भाविकांची वर्षभराची संख्या दोन लाखापेक्षा जास्त असते.
महाशिवरात्रीच्या दिवशी दुपारी दोन वाजता देवीची पालखी मिरवणूक वाजतगाजत निघते. मिरवणुकीची सांगता श्री धारावी मंदिरात होते. ब्रिटिश काळापासून पालखी मिरवणुकीचा मान कस्टम खात्याच्या वारसांना दिला जातो.
उत्सव या काळात कोंबड्या बकयाचे नवस फेडण्यास ट्रस्ट तर्फे बंदी करण्यात आली आहे. श्रावण महिन्यापासून दसऱ्या पर्यंत, संपूर्ण मार्गशीर्ष महिना व चैत्र नवरात्रोत्सवात मंदिराच्या ठिकाणी कोंबड्या बकयांच्या नवसास संपूर्ण बंदी असते. सन १९९६ साली श्री धारावी देवी मंदिर ट्रस्टची स्थापना करण्यात आली. संस्थेचे प्रथम अध्यक्ष म्हणून श्री. हरिश्र्चंद्र केशव पाटील हे होते. मंदिराचा सर्व कारभार मंदिराचे नऊ विश्वस्त पाहत होते, त्यास मोर्वा, राई आणि मुर्धा गावातील भक्त देवीच्या उत्सवाच्या वेळी सहकार्य करीत असतात. मंदिराच्या परिसराचे सुशोभिकरण भाविकांच्या देणग्यांद्वारे तसेच ट्रस्टद्वारे केले जाते. मंदिर परिसर तसेच मंदिराकडे येणाऱ्या रस्त्याच्या दुरुस्ती कामासाठी मिरा भाईंदर महानगरपालिकेचे करतात.
मंदिरात अश्विन नवरात्र उत्सवात रोज हजारो भाविक देवीच्या दर्शनाला येतात. रोज सकाळी, संध्याकाळी व रात्री देवीची नियमित आरती होते व नवरात्री नऊ दिवस स्थानिक भजन मंडळाचे रात्री भजनाचे कार्यक्रम असतात. अष्टमीला देवीचा होम केला जातो व दसऱ्याच्या दिवशी सकाळी देवीचा अभिषेक करून नवरात्र उत्सवाची सांगता होते.
नारळी पौर्णिमेनंतर अर्नाळा, पाचुबंदर (वसई), नायगाव, उत्तन तसेच मनोरी येथील मच्छीमारी करणारे कोळी बांधव, आपला मच्छीमारीचा व्यवसाय देवीचा आशीर्वाद घेतल्याशिवाय सुरूवात करीत नाहीत. दरवर्षी नारळी पौर्णिमेनंतर देवीची ओटी खणानारळांने भरल्याशिवाय, देवीचा आशीर्वाद घेतल्याशिवाय आपल्या बेटीत समुद्रात उतरवित नाहीत.
श्री धारावी देवी मंदिर हे पूर्वी कौलारू होते. नवीन मंदिराचे बांधकाम हाती घेण्यासाठी अध्यक्ष स्वर्गवासी हरिश्र्चंद्र केशव पाटील (मुर्धा) यांच्या अध्यक्षतेखाली, स्वर्गवासी गणपत तुकाराम बने (उत्तन), स्वर्गवासी गोविंद बाळाजी पाटील (मुर्धा) यांच्या पुढाकाराने स्थानिक ग्रामस्थांची एक कमिटी स्थापन केली व देवीच्या नवीन मंदिराचा भूमिपूजन समारंभ लोक वर्गणीतून दि. १३ डिसेंबर १९७३ रोजी मा. मोरेश्र्वर नारायण पाटील- अध्यक्ष, कृषी व सहकार समिती, जिल्हा परिषद ठाणे यांच्या शुभहस्ते करण्यात आले होते. मंदिराच्या विश्वस्त मंडळाची नोंदणी सन १९९६ साली करण्यात आले होती.
श्री धारावी देवीच्या आशीर्वादाने भाविकांच्या श्रद्धा व अनुभूतीमुळे भाविकांची संख्या वाढतच आहे. आठवड्याच्या दर मंगळवार व बुधवार या दिवशी देवीला पहाटे अभिषेक घातला जातो, त्यासाठी मंदिर ट्रस्टने मंदिर परिसरात भक्तांसाठी भक्त निवास बांधलेले आहे. सदरचे भक्त निवास स्व. हरिश्र्चंद्र केशव पाटील (माधवराव) यांच्या स्मरणार्थ त्यांच्या सुपुत्रांनी बांधलेले आहे. मिरा भाईंदर महानगरपालिकेच्या माध्यमातून मंदिर परिसरात लहान मुलांसाठी घसरगुंडी, पाळणे, झुले तसेच अनेक प्रकारची मनोरंजनाची साधने लावलेली आहेत. भाविकांसाठी शुद्ध पिण्याच्या पाण्याची सोय कलेली आहे. मिरा भाईंदर मधील स्थानिक संस्था शाळेतील मुलांच्या सहल धारावी देवी मंदिरात घेऊन येतात तसेच स्थानिक संस्था मुलांच्या सर्वांगीण विकास व्हावा म्हणून शारीरिक प्रात्यक्षिकांचे शिक्षण देण्यासाठी मंदिर परिसरात रात्रंदिवस वास्तवास वास्तव्य करून मुलांना मल्लखांब, लाठी चालवणे, दोरीवरून उंच ठिकाणी चढणे तसेच अनेक प्रकारची शारीरिक क्रीडायोग्य शिकवतात व त्यासाठी मंदिर ट्रस्ट सर्व प्रकारचे सहकार्य केले जाते.
मिरा भाईंदर परिसरातील स्थानिक शाळांतील आर्थिक दृष्ट्या दुर्बल विद्यार्थ्यांना शाळेतील फी, श्री धारावी देवी मंदिर ट्रस्टतर्फे देण्यात येते. श्री धारावी देवीच्या महाशिवरात्री उत्सव व नवरात्र उत्सवाच्या काळात मंदिर ट्रस्टतर्फे भाविकांसाठी मोफत वाहनाची सोय केली जाते. सन १९७३ साली बांधलेल्या मंदिराच्या कळसावर कलशारोहणाचा सोहळा बालयोगी श्री सदानंद महाराज यांच्या शुभहस्ते दि. ०७ फेब्रुवारी २०१८ रोजी संपन्न झाला. मिरा भाईंदर पंचक्रोशितील लाखो भाविक कलशारोहणाच्या कार्यकमास उपस्थित होते. सन १९७३ साली बांधलेल्या मंदिरास आता ५० वर्षे झाली असल्याने श्री धारावी देवी मंदिर ट्रस्टने नवीन मंदिर बांधण्याचे ठरविले आहे. नवीन मंदिर हे काळ्या दगडाचे बांधण्याचे निश्चित केले आहे. त्यासाठी श्री धारावी देवीच्या भक्तांना देणग्यांसाठी आवाहन केले आहे. श्री धारावी मातेचे नवीन मंदिर हे आपल्या पंचक्रोशीत एक उत्कृष्ट मंदिर असेल आणि त्यासाठी लागणारा निधी देवीचे भक्त मोठ्या निष्ठेने देतील असा विश्वास मंदिर विश्वस्तांनी व्यक्त केला आहे.